เด็กวัยนี้ ควรเล่นแบบไหนนะ?

เด็กวัยนี้ ควรเล่นแบบไหนนะ?

ลูกชอบแยกตัวไปเล่นคนเดียวไม่สนใจเพื่อนเลยผิดปกติหรือเปล่า ทั้งยังหวงของเล่นมากไม่ยอมแบ่งปันแล้วจะเข้ากับใครได้มั้ยนะ? คุณพ่อคุณแม่หลายๆ ท่านมักมีความกังวลใจว่าลูกของเราทำไมไม่ยอมเล่นกับเพื่อนซักที แยกตัวไปเล่นคนเดียวเงียบๆ ไม่ยอมเข้ากลุ่ม แย่งของเล่นกับเพื่อน หรือไม่ยอมแบ่งของเล่นให้ใครเลย แบบนี้จะเป็นปัญหารึเปล่านะ? เพื่อตอบคำถามเหล่านี้ได้เรามาดูกันค่ะ ว่าแท้จริงแล้วเค้าถึงวัยที่ควรเล่นกับเพื่อนได้ถึงไหน อายุเท่านี้ เข้าใจเรื่องการแบ่งปันรึยังและเด็กวัยนี้ต้องมีพัฒนาการการเล่นเป็นลักษณะอย่างไร วันนี้ครูเมย์จะมาเล่าให้ฟังค่ะ วิธีการเรียนรู้ของเด็กคือการเล่น แถมยังช่วยให้เด็กเรียนรู้เรื่องความสัมพันธ์กับคนอื่นในสังคม ได้รู้จักการแก้ปัญหาได้เมื่อเล่นกับผู้อื่น ฝึกการคิดตัดสินใจ ฝึกการทำงานร่วมกับผู้อื่น รู้จักการแบ่งปันและช่วยเหลือผู้อื่น พัฒนาการด้านการเล่นของเด็ก อาจจะช้าหรือเร็วแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับบริบทการเลี้ยงดู และสังคมที่เด็กอยู่ แต่วิธีการสอนเค้าให้รู้จักเล่นกับเพื่อน เด็กจะค่อยๆเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านระยะเหล่านี้ การบอกหรือบังคับเด็ก พยายามให้เด็กแบ่งเมื่อเด็กไม่ต้องการหรือยังไม่ถึงวัยของเค้า อาจจะเป็นการสร้างแรงกดดันและจะทำให้เค้าต่อต้านมากขึ้น แถมคุณพ่อคุณแม่ก็จะรู้สึกเครียดมากขึ้นเช่นกันค่ะ ดังนั้น เราควรรอให้ถึงเวลาที่เค้าพร้อมครูเมย์คิดว่าเด็กๆก็จะสามารถผ่านระยะต่างๆไปได้สามารถเล่นร่วมกับเพื่อนๆได้อย่างมีความสุขและรู้จักแบ่งปันของให้เพื่อนเมื่อถึงวัยที่พร้อมเรียนรู้การแบ่งปันอย่างแท้จริง พัฒนาการด้านการเล่นนั้นจะเริ่มตั้งแต่แรกเกิดเลยล่ะค่ะ มีทั้งหมด 6 ระยะด้วยกัน (รายละเอียดแต่ละระยะอยู่ใต้ภาพนะคะ)

1. ระยะอยู่นิ่งเฉย Unoccupied play

ระยะนี้เราอาจจะไม่คิดว่าคือการเล่นเพราะเด็กวัยทารกมักจะเคลื่อนไหวแบบไม่มีเป้าหมาย ขยับร่างกายไปมา เอามือจับนั่น นู่นนี่ แต่พฤติกรรมที่เกิดขึ้นเป็นการแสดงถึงการสำรวจและการเล่นของเด็กวัยทารกอยู่นั่นเองค่ะ

2. ระยะแยกตัว Solitary play

จะเริ่มเล่นเองได้ตอนประมาณ 6 เดือนจนถึงประมาณเกือบ 2 ขวบ อาจจะเล่นกับคุณพ่อคุณแม่ก็ได้ แต่ยังไม่ค่อยสนใจเล่นกับเพื่อน เพราะเด็กวัยนี้เค้ากำลังอยากเล่นด้วยตัวเอง อยากสำรวจหยิบจับอยากรู้ว่าสิ่งนั้นทำงานยังไง เล่นแบบนี้ได้ไหม ดังนั้นในวัยนี้จะยังไม่แบ่งของเล่นกับเพื่อนนะคะ เค้าจะยังคิดว่าทุกอย่างเป็นของเค้าและเอาตัวเองเป็นศูนย์กลางอยู่ ซึ่งเป็นเรื่องปกติตามวัย

3. ระยะสังเกต Onlooker play

ประมาณ 2 ขวบ หรืออาจจะเกิดขึ้นไปทุกวัย เวลาที่ไปเล่นในสถานที่ใหม่ๆกับคนใหม่ๆ วัยนี้มักจะสังเกตเพื่อนเล่น เล่นอยู่ใกล้ๆกันได้ แต่ยังเล่นของใครของมัน แต่จะเริ่มมีการมองเพื่อนหรือคนอื่นๆว่าเค้าทำอะไร เล่นอะไร เล่นอย่างไร แต่ยังจะไม่เข้าไปหาไปขอเล่นด้วย

4. ระยะต่างคนต่างเล่น Parallel play

ประมาณ 2-3 ขวบ แต่เด็กจะเริ่มเล่นใกล้กันมากขึ้น อาจจะเล่นของเล่นแบบเดียวกัน แต่ยังไม่เล่นด้วยกัน เช่น ต่างคนต่างต่อเลโก้ ต่อบ้าน รางรถไฟของตัวเอง ในมุมของเล่นบล็อก เลโก้ หรือเด็กผู้หญิงเล่นตุ๊กตาของตัวเอง แต่เอาน้องตุ๊กตาไปอาบน้ำ ในมุมบ้านกับเพื่อนคนอื่นๆที่กำลังเล่นในมุมนั้นอยู่

ครููเมย์คิดว่าการเล่นในวัยนี้จำเป็นมากๆเลยค่ะที่เราจะต้องจัดเตรียมของเล่นให้พอดีกับเด็กๆ ถ้าเด็กๆเริ่มไปโรงเรียนแล้วเค้าจะต้องแบ่งของเล่นกับเพื่อน แต่ของเล่นไปพอเพราะเด็กจะเริ่มเล่นของเล่นแบบเดียวกัน ดังนั้น ของเล่นปลายเปิดหรือที่เราเรียกว่า Open-Ended จะช่วยเรื่องของพัฒนาการด้านการเล่นได้อย่างมากๆเลย รวมทั้งของเล่นบทบาทสมมุติทั้งหลายที่เด็กผู้หญิงมักจะชอบเล่นกันด้วย

5. ระยะเล่นร่วมกัน Associative play

ประมาณ 3-4 ขวบ เด็กจะเริ่มสนใจเล่นกับคนอื่น แบ่งของเล่นได้ เลือกของเล่นที่ตัวเองสนใจกับเพื่อนที่ชอบเหมือนกันแต่ยังไม่แบ่งหน้าที่กันเล่น

6. ระยะเล่นอย่างมีจุดมุ่งหมาย Social play

ประมาณ 4 ขวบขึ้นไป เด็กจะเริ่มเล่นด้วยกันได้อย่างจริงๆจังๆ แบ่งของเล่น ตกลงกันว่าจะเล่นอะไร “เธอเป็นแม่นะ” “ ฉันเป็นลูก” หรือ “นายเป็นตำรวจ” “เราจะเป็นผู้ร้าย” เริ่มชวนเพื่อนเล่น มีกฎ กติกาอย่างง่ายๆ ใครเริ่มเล่นก่อน เช่น วิ่งไล่จับ ซ่อนหา เป็นต้น ที่มา: www.encourageplay.com